Warsztaty rękodzielnicze w Klukach

Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku pozyskało dotację z MKiDN na projekt o nazwie „Tradycje rybackiej wioski. Działania rekonstrukcyjne w Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach”. W ramach projektu oddział w Klukach – bezpośredni beneficjent i realizator projektu – zaprosi mieszkańców gminy Smołdzino na warsztaty z trzech dziedzin rękodzieła, tradycyjnie występującego na obszarze słowińskim: szycia sieci rybackich, plecionkarstwa oraz przędzenia.

Trzonem zadania jest organizacja cyklu warsztatów rękodzielniczych dla osób dorosłych, osobno z trzech różnych dziedzin kultury ludowej, podzielonych tradycyjnie ze względu na płeć – męskich: plecionkarstwa (wyrób koszy na ryby z wikliny) i szycia sieci rybackich, oraz kobiecej: przędzenie na kołowrotku oraz wrzecionie. Wybór konkretnie takich zajęć podyktowany jest przez charakter wsi Kluki, w którym znajduje się muzeum chroniące dziedzictwo kulturowe dawnych mieszkańców regionu – Słowińców, ludności kaszubskiej. Kluki, leżące nad jeziorem Łebsko, od XVII w. aż po początek XX w. były wsią typowo rybacką, gdzie zawód rybaka przekazywany był z pokolenia na pokolenie po linii męskiej.

Codzienność kobiet – matek, żon i córek rybaków – również koncentrowało się wokół rybołówstwa. Zajmowały się sprzedażą ryb (lub wymianą ich na inne potrzebne towary), przygotowywały rybne posiłki, pomagały naprawiać zniszczone sieci rybackie, szyły odzież dla rybaków. Co roku, przy organizacji różnych zdarzeń w Klukach muzealnicy obserwują narastający problem z „pozyskaniem” rękodzielników do pokazów. Coraz częściej, powodowani stanem zdrowia, odmawiają współpracy ci najstarsi, którzy kiedyś z danym rzemiosłem stykali się na co dzień, najpierw obserwując starsze pokolenia, a z czasem sami tym się zajmując. Naturalny ciąg przekazu umiejętności często bywał przerwany i, choć zauważamy zainteresowanie młodszych pokoleń niektórymi dziedzinami tradycyjnego rzemiosła, bezpłatna oferta w regionie dot. edukacji w danym kierunku pod okiem doświadczonego twórcy, jest zdecydowanie niewystarczająca (o ile w ogóle taka się zdarza). Z tego powodu muzeum chce wyjść naprzeciw zapotrzebowaniu na rękodzielników w regionie – osób, które odpowiednio wyedukowane byłyby w stanie okazjonalnie podejmować współpracę z muzeum przy organizacji zdarzeń muzealnych, pokazów rzemieślniczych, warsztatów i lekcji muzealnych, a ponadto mogłyby rozwijać swoje pasje, umiejętności rękodzielnicze i czerpać z nich wymierne korzyści, także finansowe (np. ze sprzedaży swoich wyrobów).

Do przeprowadzenia warsztatów zaangażowani zostaną regionalni twórcy, wieloletni współpracownicy muzeum w danym zakresie. Każda z trzech grup warsztatowych będzie składała się z pięciorga uczestników, wyłonionych w naborze. Dzięki tej niewielkiej liczbie zapewniony będzie bezpośredni i bliski kontakt z twórcą – prowadzącym, który będzie miał możliwość i czas, by poświęcić swoją uwagę każdemu z osobna. Przełoży się to na wysoką jakość organizowanych warsztatów. O naborze muzeum będzie informować poprzez informacje przekazywane za pośrednictwem spotów radiowych, a także poprzez stronę internetową muzeum i fanpage na Facebooku (w tym płatna kampania reklamowa). Warsztaty odbywać się będą w jednej z muzealnych chałup w Klukach, przeznaczonej na przedsięwzięcia edukacyjne. Każdy tematyczny warsztat odbywać się będzie ciągiem popołudniami przez 5 dni w wybranym tygodniu (ewentualnie, w przypadku niemożności przeprowadzenia warsztatów ciągiem, odbywać się będzie z przerwami, jednak z zachowaniem odpowiedniej ilości dni). Okres odbywania się warsztatów to miesiące czerwiec i lipiec. Następnie odpowiednio przygotowani uczestnicy wezmą udział w realizacji kolejnej części składowej zadania – rekonstrukcji dawnych tradycji rybackiej wioski. Rekonstrukcje odbędą się w wybrany dzień w sezonie turystycznym w sierpniu. W tym dniu w Muzeum Wsi Słowińskiej zaprezentowane zostaną dawne rzemiosła charakterystyczne dla rybackiej wsi słowińskiej – celem ich pokazania szerszej publiczności wykorzystane zostaną nowo nabyte umiejętności uczestników warsztatów. Osoby biorące udział w zdarzeniu ubrane zostaną w stroje nawiązujące do odpowiedniego okresu rozwoju wsi słowińskiej, uszyte na wzór tych, które znamy z archiwalnych fotografii oraz opisów etnograficznych. Dołączą do nich pracownicy muzeum, którzy zaprezentują dodatkowo inne pokazy. Będzie to okazja, by zapoznać się ze słowińskimi tradycjami rzemieślniczymi, poszerzyć wiedzę z zakresu kultury ludowej i jeszcze bardziej wypromować miejsce chroniące dziedzictwo kulturowe dawnych mieszkańców regionu. W trakcie zdarzenia będą zorganizowane atrakcje dla dzieci – proste zabawy, które niegdyś wypełniały czas wolny najmłodszych na wsi. Z owych rekonstrukcji powstanie około 15-minutowy film, na którym zaprezentowane zostaną wszystkie rzemiosła oraz wypowiedzi osób biorących udział w warsztatach. Film będzie miał wartość edukacyjną i popularyzatorską – będzie mógł być wykorzystywany podczas prowadzenia lekcji muzealnych oraz zostanie umieszczony na stronie internetowej muzeum i kanale muzealnym na youtube. Ostatnią składową zadania będzie realizacja wystawy czasowej prezentującej prace uczestników warsztatów. Będzie ona udostępniona do zwiedzania w okresie od sierpnia do końca listopada w jednej z muzealnych chałup.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.