Ośrodek edukacyjny Karina – Lekcja 2

Zarzuć sieci i poczuj się jak ryba w wodzie. Rybołówstwo jako tradycyjne zajęcie mieszkańców wsi nad jeziorami Gardno i Łebsko.

Zajęcia trwają 3 godziny. Maksymalna ilośœć osób: 20

Cele ogólne:

  1. Poznawcze:
    • wyjaśnienie uczestnikom podstawowych pojęć dot. kaszubskiego rybołówstwa
    • zaznajomienie z rodzajami sieci rybackich oraz charakterystyką sprzętu rybackiego
    • poznanie gatunków ryb poławianych w regonie oraz potraw z nich przyrządzanych
    • zaznajomienie z przykładami folkloru rybackiego – wierzenia, zwyczaje, powiedzenia, legendy, podania
  2. Kształcące:
    • umiejętność wymienienia cech charakterystycznych dla tradycyjnego rybołówstwa nad jeziorami Gardno i Łebsko
    • ćwiczenie umiejętności operowania pojęciami takimi jak: folklor rybacki, karina, leszka, maszoperia, bodarz, żaki, niewód
    • doskonalenie umiejętności zastosowania zdobytej wiedzy na forum oraz w praktyce
    • ćwiczenie umiejętności pracy w grupie
  3. Wychowawcze:
    • kształcenie postawy szacunku dla dziedzictwa kulturowego regionu
    • wzbudzenie zainteresowania umiejętnościami przodków

Cele szczegółowe:

Uczestnik zajęć:

  1. potrafi scharakteryzować specyfikę pracy rybaka
  2. potrafi nazwać elementy sprzętu rybackiego, używanego w regionie oraz metody poławiania
  3. zna znaczenie pojęć: karina, leszka, bodarz, żaki, niewód, maszoperia
  4. potrafi podać przykłady zwyczajów związanych z kaszubskim rybołówstwem oraz wierzeń rybaków
  5. dostrzega rolę starszych pokoleń w przekazywaniu umiejętności oraz wiedzy historycznej

Metody pracy

  1. Metody podające:
    • mini wykład prowadzącego o specyfice tradycyjnego słowińskiego rybołówstwa, sprzęcie rybackim i rodzajach sieci, funkcjach maszoperii, szałasów i składzików rybackich
    • moderowanie dyskusji
    • prezentacja filmu ukazującego pracę rybaków na jeziorze Łebsko
    • wyjaśnianie celowości wykonania danego zadania oraz charakteryzowanie poszczególnych etapów zajęć
  2. Metody poszukujące:
    • aktywne zwiedzanie magazynu rybackiego – odpowiedzi na postawione w trakcie pytania
    • dyskusja moderowana przez prowadzącego
  3. Metody operatywne
    • stawianie sieci rybackich
    • szycie sieci rybackich kleszczką
    • praktyczne wykorzystanie tradycyjnego sprzętu charakterystycznego dla pracy rybaka

Środki dydaktyczne

  • film
  • fragmenty książek na temat zwyczajów i legend rybackich
  • sieci rybackie, kleszczka
  • sprzęt rybacki znajdujący się w magazynie, m.in.: bodarz, karina, leszka

Przebieg zajęć:

Etap I. – Rybaczenie – niełatwe zajęcie nad jeziorami Gardno i Łebsko (ok. 30 min.)

Zajęcia rozpoczynają się od mini wykładu na temat specyfiki dawnej pracy rybaka, poławiającego na jeziorach Gardno i Łebsko. Prowadzący zapoznaje uczestników z pojęciami typowymi dla słowińskiego rybołówstwa, opowiada o funkcjonowaniu organizacji rybackiej – maszoperii, wymienia gatunki ryb poławianych w regionie oraz potrawy, jakie z nich przyrządzano, angażując jednocześnie w dyskusję uczestników. Uczestnicy oglądają krótki film o dawnym rybaczeniu na jeziorze. Po projekcji odbywa się dyskusja na temat zmian w metodach pracy rybaka oraz przyczyn tych zmian.

Etap II – Bodajże to bodarz…? – rybackie zgadywanki ( ok.1 godz.)

Uczestnicy zapoznają się z legendami zawierającymi wątek rybacki, ciekawostkami oraz folklorem ustnym charakterystycznym dla zawodu rybaka. W dalszej kolejności w aktywny sposób zwiedzają magazyn rybacki, znajdujący się w budynku, mając możliwość zapoznania się z eksponatami oraz ich funkcją. Uczestnicy zostają podzieleni na kilka grup. Mają za zadanie, pracując w grupach, odgadnąć przeznaczenie przedmiotów wykorzystywanych przez rybaków w czasie połowów. Następnie dokonują prezentacji wniosków na forum.

Etap III – Połknij haczyk, czyli rybackiego bakcyla – (ok. 1,5 godz.)

Uczestnicy zapoznają się z techniką szycia sieci rybackich przy pomocy kleszczki. Pokaz wykonuje doświadczony rybak, poławiający tradycyjnymi metodami na jeziorze Gardno. Uczestnicy, pod okiem rybaka, sami naprawiają fragment zniszczonej sieci. Rybak pokazuje także metody stawiania różnych sieci rybackich. Poszczególnym czynnościom towarzyszy komentarz rybaka oraz osoby prowadzącej. Rybak jednocześnie opowiada ciekawostki i historie na temat lokalnego rybaczenia. Na koniec uczestnicy łowią wędkami drewniane rybki z balii wypełnionej wodą oraz, podzieleni na dwie grupy („rybacy” i „rybki”), bawią się w przeciąganie liny, co ma symbolizować wyciąganie niewodu z wody.