Archiwum aktualności lata 2011 - 2020

   Prezentowane na wystawie przedmioty w ubiegłych wiekach towarzyszyły mieszkańcom Pomorza w momentach przejścia: narodzin, I Komunii Świętej, konfirmacji, ślubu i śmierci. Ich zadaniem była pomoc w bezpiecznym przekroczeniu granic: życia i śmierci; panieństwa
i narzeczeństwa etc. Po spełnieniu swojego zadania, w uśpieniu oczekiwały na kolejne ich użycie. Niektóre stawały się pamiątkami rodzinnymi, dekorując wnętrza domów, przypominały o ważnych momentach w życiu. Wyłączone z pierwotnego kontekstu, traciły dawniej przypisywane im komunikacyjne i przekształcające znaczenie. W końcu trafiały do muzeów; a będąc już tylko niejasnym śladem kluczowych momentów w życiu – obrzędów przejścia, zdobywały nowe, ekspozycyjne znaczenie.

    Zgromadzone eksponaty należały do mieszkańców Pomorza XIX i XX w., w tożsamość których wpisana była graniczność - funkcjonowanie na styku kultur/religii; ludności autochtonicznej – Kaszubów i napływowej; Polaków i Niemców; katolików i protestantów; kultury miejskiej
i wiejskiej

   Dzięki przekazom etnograficznym „Rzeczy (...)” dochodzą do głosu - niewyraźnie - bo odkodowanie nadawanych im sensów nie jest łatwe. Pozwalają odsłonić sposób komunikacji między ludźmi a zaświatami oraz wewnątrz społeczności np. kluka – kij służący do przekazywani informacji np. o ślubie i pogrzebie lub Patenbrief – list chrzcielny od rodziców chrzestnych, później służący jako dokument potwierdzający tożsamość. Są to przedmioty, które w oczach ich użytkowników mogły nosić wartości magiczne – mając odstraszyć, ochronić służyły jako apotropeiony (np. krzyżyki przeznaczone dla wieszczego – wkładany nieboszczykowi pod język, aby ten nie powrócił do żyjących) lub symboliczne (np. wianki i korony śmierci mówiące
o niewinności zmarłego), odsłaniając głębie znaczeń, mogły stać się chwilową siedzibą ujawniającego się sacrum.

Małgorzata Dubasiewicz