Zatrzymać czas

W 2017 roku etnolodzy z Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach, dzięki środkom finansowym pozyskanym z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego przez Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Regionu Słowińskiego „Kluka” zrealizowali projekt pod nazwą „Zatrzymać czas – badania nad niematerialnym dziedzictwem kulturowym Słowińców. Etap II”. Projekt ów był kontynuacją badań terenowych z 2015 roku, podczas których zgromadzono ciekawy materiał z regionu słowińskiego. Przeprowadzono wówczas 15 wywiadów, z czego 5 z byłymi mieszkańcami wsi Kluki, pozostałe z kolei z przedstawicielami najstarszej rdzennej społeczności z gmin Smołdzino i Główczyce. Przy okazji rozmów zebrano duży materiał zdjęciowy, który posłużył do organizacji fotograficznej wystawy czasowej, do której wydano katalog z płytą. Na płycie znalazły się filmy nagrane z pięcioma respondentami, mieszkającymi obecnie w Niemczech.

Badania terenowe z 2015 roku obnażyły olbrzymią potrzebę kontynuacji projektu. Stąd Stowarzyszenie pozyskało środki pieniężne z MKiDN na realizację drugiego etapu zadania w 2017 roku. Tym razem etnolodzy z muzeum wraz z tłumaczem w ramach projektu pojechali do Niemiec, by w Berlinie, Dortmundzie i Hamburgu przeprowadzić wywiady z dawnymi klukowianami. Równocześnie prowadzono badania terenowe w regionie słowińskim. Rejestrowano informacje, które odchodzą już w zapomnienie: dotyczące dawnych obrzędów i zwyczajów, tradycji kulinarnych, wierzeń i przesądów, medycyny ludowej oraz wspomnienia z dzieciństwa.

Na podstawie materiału zebranego w temacie medycyny ludowej zorganizowano dla przedstawicieli lokalnej społeczności warsztaty zielarskie, prowadzone przez pracownika Muzeum Kultury Ludowej Pomorza w Swołowie. Grupa dzieci ze Szkoły Podstawowej w Pobłociu uczyły się rozpoznawania najważniejszych rodzimych roślin leczniczych, zasad zbioru i suszenia ziół, własnoręcznie wykonywały zielniki oraz świece woskowe i mydełka z ziołowymi ekstraktami. Dorośli uczestnicy warsztatów z kolei przyswajali wiedzę z zakresu medycyny ludowej na Pomorzu, tradycyjnych praktyk leczniczych na wsi, pomorskich roślin trujących, a także wykonywali mydła naturalne. Zielarskie spotkania w Smołdzinie wzbogacił swoim wykładem profesor Zbigniew Sobisz, botanik z Akademii Pomorskiej w Słupsku, opowiadając o kłamliwych mitach oraz stereotypach krążących wokół ziół w sieci.

Dodatkowe materiały filmowe (link otwiera się w nowej karcie)